- قرقسانی اسدی (قَ قَ)
محمد بن عبدالرحمان بن کامل بن موسی بن صفوان اسدی، مکنی به ابوالاصبع. از محدثان است. وی در سفر حج خود به بغداد آمد و حدیث گفت ویحیی بن محمد بن صاعد و برخی دیگر از او روایت دارند. وی به سال 287 ه. ق. وفات یافت. (انساب سمعانی). محدثان در تاریخ اسلام، نه تنها ناقلان احادیث بلکه حافظان امانت علمی امت اسلامی بودند. آنان در دوران اختلاط احادیث صحیح و جعلی، با تکیه بر معیارهای علمی، به پالایش روایات پرداختند و با دسته بندی آن ها، منابع معتبر را متمایز ساختند. علم رجال و طبقات راویان به همت همین محدثان شکل گرفت و معیارهای دقیق علمی برای نقل روایت تدوین شد.